Thesnight.gr Νυχτερινή διασκέδαση στη Θεσσαλονίκη
Οι “ανατριχιαστικοί” διάλογοι Παπανδρέου-Μέρκελ για την έξοδο από το ευρώ, η αλλαγή πλεύσης και οι εσωκομματικές ίντριγκες που οδήγησαν στην πτώση του πρώην πρωθυπουργού, αποκαλύπτονται από δύο κορυφαίους ξένους ανταποκριτές
“Ανατριχιαστικές” λεπτομέρειες από τα όσα συνέβησαν στις συσκέψεις των Ευρωπαίων ηγετών το ταραγμένο διάστημα από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι τα τέλη του 2012, φέρνει στο φως το βιβλίο που συνέγραψαν δύο από τους καλύτερους ξένους ανταποκριτές στις Βρυξέλλες.
Η Κέρστιν Γκάμελιν της “Suddeutsche Zeitung” και ο Ράιμουντ Λεβ της δημόσιας αυστριακής τηλεόρασης ORF με το “Ποιοι κινούν τα νήματα της Ευρώπης” αποκαλύπτουν, μεταξύ άλλων, την ελληνική περιπέτεια, τα σενάρια για την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη, τους θυελλώδεις διαλόγους στην G20 στις Κάνες και την παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου.
Παπανδρέου: “Θέλω τη βοήθεια σας” – Μέρκελ: “Τότε βγες από το ευρώ”
Οι συγγραφείς δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έδειξαν να αντιλαμβάνονται τι ακριβώς σήμαινε η αποκάλυψη από τον Έλληνα πρωθυπουργό τον Οκτώβριο του 2009 ότι το χρέος και το έλλειμμα ήταν εκτός ελέγχου.
“Ο Γιώργος Παπανδρέου σημαίνει συναγερμό στη σύνοδο του Δεκεμβρίου: ”Η κατάσταση είναι δυσοίωνη. Έχω κληρονομήσει ένα τεράστιο έλλειμμα και ένα μεγάλο χρέος. Χρειάζομαι την υποστήριξή σας”. Το μόνο που παίρνει ως απάντηση είναι μερικές ευγενικές κουβέντες. Όπως προκύπτει από τα εμπιστευτικά πρωτόκολλα εκείνης της Συνόδου, οι ηγέτες δεν αντιλαμβάνονται τις επικίνδυνες επιπτώσεις αυτής της αποκάλυψης. Η Μέρκελ ευχαριστεί τον Παπανδρέου επειδή μίλησε ανοιχτά και του λέει ”η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί, όταν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη”. Ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, προσπαθεί να χρυσώσει το χάπι. Χωρίς να γνωρίζει, λέει ”η Ελλάδα δεν είναι χώρα στα πρόθυρα χρεοκοπίας”».
Αργότερα ο Παπανδρέου και η Μέρκελ διασταυρώνουν τα ξίφη τους. «Σε μια από τις πρώτες συνόδους για την κρίση, στις Βρυξέλλες, ο Ελληνας που είχε στριμωχτεί στον τοίχο ξεκαθάρισε στους Γερμανούς ότι το ελληνικό πρόβλημα χρέους είναι στην πραγματικότητα ευρωπαϊκό, και ότι και άλλες χώρες, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, ακόμη και ολόκληρη η Ευρωζώνη, θα μπορούσαν να καταρρεύσουν, εάν δεν υπήρχε ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς την Ελλάδα. Η Μέρκελ το αντελήφθη αυτό ως απόπειρα εκβιασμού, όπως περιγράφει κάποιος από τους παρισταμένους. Η μια κουβέντα έφερε την άλλη και τελικά η Μέρκελ είπε θυμωμένη: ”Τότε βγες από το ευρώ”».
Η επιμονή της Μέρκελ στο δόγμα «ο καθένας οφείλει να διορθώνει τις ζημιές που ο ίδιος έχει κάνει» -κάτι που εξοργίζει τον Νικολά Σαρκοζί- τυφλώνει τη Γερμανίδα καγκελάριο. Η συνειδητοποίηση έρχεται πλέον τον Φεβρουάριο του 2010.
«Εκείνη την ημέρα αρχίζει η μετατόπιση της εξουσίας στην Ευρώπη. Η Γερμανία γίνεται ο εταίρος, τον οποίο πρέπει να ακολουθούν όλοι. Η Μέρκελ συνειδητοποιεί αργά ότι θα βγει από το δίλημμα μόνο αν πείσει τους Γερμανούς ότι είναι προς το συμφέρον τους να σώσουν την Ελλάδα. […] την παραμονή της συνόδου η Μέρκελ καβγαδίζει με τον Σαρκοζί. Ο Γάλλος πρόεδρος επιμένει να βοηθηθεί η Ελλάδα με μια κοινή οικονομική δράση. ”Αυτό θα είχε σταματήσει την κρίση” λέει αργότερα μέλος του περιβάλλοντος του Βαν Ρομπάι. Αλλά η Μέρκελ αρνείται εκ νέου. Δεν θέλει αμοιβαιοποίηση της ευθύνης. Ο Γιούνκερ προσπαθεί να μεσολαβήσει αλλά χωρίς αποτέλεσμα». Ο Βαν Ρομπάι προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, καθυστερώντας την έναρξη της συνόδου. Τελικά βγαίνει ένα ανακοινωθέν που λέει ότι οι χώρες θα βοηθήσουν όταν κάποια χώρα είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, με τη συνδρομή του ΔΝΤ. «Η Ελλάδα όμως δεν έχει ζητήσει βοήθεια» συμπληρώνουν.
Ο «σπόρος», όμως, στις αγορές και στους πολίτες φυτεύεται από τη Μέρκελ και τον Σαρκοζί στην περίφημη σύνοδο της G20 στις Κάνες, τον Νοέμβριο του 2011, μετά τον τεταμένο διάλογο με τον Γιώργο Παπανδρέου για το δημοψήφισμα. «Τότε φαίνεται πως η κρίση κάνει απρόβλεπτους όλους τους παράγοντες. Η Μέρκελ και ο Σαρκοζί βιάζονται να δώσουν μόνοι τους μια συνέντευξη Τύπου. Υπό το βάρος της διένεξης για το δημοψήφισμα και την ανησυχία τους για το ευρώ, διαπράττουν ένα λάθος με βαρύτατες επιπτώσεις. Κάνουν λόγο για τη συνάντηση, τις αμφιβολίες και ανοίγουν έτσι τη συζήτηση για την έξοδο της Ελλάδας, που σέρνεται έκτοτε βασανιστικά και δεν θα τελειώσει οριστικά».
“Κανείς δεν βγαίνει από την Ευρωζώνη”
Οι πραγματικές προετοιμασίες για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, ξεκινούν την άνοιξη του 2012, με τη σύσταση της ομάδας “Ελλάδα ΙΙ”. Λίγο αργότερα σταματούν από την Μέρκελ και τον Σόιμπλε, που άλλαξαν γνώμη ενώ στις αρχές του καλοκαιριού συγκεντρώνεται ένα σύνολο εγγράφων, με όλες τις μακροοικονομικές προσομειώσεις. Οι ειδικοί φοβούνται για ανεξέλεγκτες επιπτώσεις.
«Μετά από μια επίσκεψη στην Κίνα στα τέλη Αυγούστου η Μέρκελ αποφασίζει οριστικά ότι όλα τα μέλη θα παραμείνουν στην Ευρωζώνη. ”Δεν θα κάνουμε τίποτα. Η Ελλάδα θα μείνει” λέει. Ο τότε πρωθυπουργός της Κίνας, Γουέν Τζιαμπάο, είχε εκφράσει προσωπικά τη μεγάλη του ανησυχία για την κρίση στην Ευρωζώνη και είχε επισημάνει οικονομικές επιπτώσεις.
Το Πεκίνο φοβάται το ντόμινο και η Μέρκελ τον διαβεβαιώνει ότι θα κάνει τα πάντα για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη. Ο Σόιμπλε δεν έχει πειστεί ακόμη. Στις Βρυξέλλες και σε άλλες πρωτεύουσες το προσωπικό πιστεύει ότι γίνεται μάχη εξουσίας στο Βερολίνο για την έξοδο της Ελλάδας, όπου η Μέρκελ λέει όχι και ο Σόιμπλε ναι. Η Μέρκελ και ο Σόιμπλε θεωρούν εαυτούς ευρωπαϊστές. Αλλά με διαφορετικό τρόπο. Η άποψη του Σόιμπλε είναι του νομικού: υπάρχουν σαφείς κανόνες. Όποιος τους τηρεί, μένει. Όποιος δεν τους τηρεί φεύγει. Η Μέρκελ είναι πραγματίστρια. Ως καγκελάριος βρήκε 17 χώρες στο ευρώ. ”Με αυτούς πρέπει να πορευτώ”».
Όπως σημειώνεται, η πρώην νύξη για την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη γίνεται το καλοκαίρι του 2011. Νωρίτερα, ο Σόιμπλε είχε ζητήσει να του υπολογίσουν ποιο θα είναι το κόστος της επιστροφής της Ελλάδας σε δικό της νόμισμα. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί εάν έχει δικό της νόμισμα.
“Ο Παπανδρέου μαχαιρώθηκε από τον Βενιζέλο”
Οι συγγραφείς αναφέρονται και στο παρασκήνιο της αποχώρησης του Γ. Παπανδρέου από την πρωθυπουργία, δίνοντας δύο διαφορετικές εκδοχές.
Σύμφωνα με τη μία, η Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει καμιά σχέση, παρά το επεισόδιο στις Κάνες. «Το σωστό είναι ότι ο Παπανδρέου έπεσε όχι εξαιτίας της Μέρκελ, αλλά από εσωκομματικές ίντριγκες. Ένας από τους πρωταγωνιστές ήταν ο τότε υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος. ”Ο Παπανδρέου μαχαιρώθηκε από τον υπουργό Οικονομικών του” λέει υψηλόβαθμος Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Σχετικά με το δημοψήφισμα, οι συγγραφείς αναφέρουν: “Ο Σαρκοζί φωνάζει μέσα στο Μέγαρο των Ηλυσίων και καλεί τον Παπανδρέου στις Κάνες. Ο Γάλλος πρόεδρος έχει νεύρα επειδή πρέπει να εγκαταλείψει τα σχέδια που είχε ως οικοδεσπότης της συνάντησης εξαιτίας του ελληνικού δράματος.
Ο Παπανδρέου εξηγεί την ιδέα του. Η Μέρκελ έχει ένα σχέδιο. ”Ωραία, αφού θέλεις να ρωτήσεις τον λαό σου, ορίστε. Αλλά είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα. Αφού θα κάνεις δημοψήφισμα, εμείς θα θέσουμε τις ερωτήσεις.
Η ερώτηση θα είναι: Θέλετε να παραμείνετε στο ευρώ υπό τους όρους του προγράμματος προσαρμογής;
Είναι ρίσκο αλλά στο τέλος όλοι συμφωνούν”.
Στο αεροπλάνο της επιστροφής ο υπουργός Οικονομικών είχε μάλλον ήδη αποφασίσει να ρίξει τον Παπανδρέου και να ανέβει ο ίδιος στην ηγεσία της κυβέρνησης. Μόλις έφτασαν ο Βενιζέλος ανακοίνωσε χωρίς συνεννόηση με τον Παπανδρέου ότι το δημοψήφισμα ακυρώθηκε. Ο Παπανδρέου δεν έχει άλλη επιλογή παρά να παραιτηθεί».
Στο βιβλίο αναφέρονται, επίσης, τα “φροντιστήρια” που παρέδωσε τον Μάιο του 2010 στους 27, ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν Κλοντ Τρισέ για τα σπρεντ και τι σημαίνουν ενώ σε συνέντευξη της, η μία εκ των συγγραφέων, Κέρστιν Γκάμελιν τονίζει ότι η Μέρκελ είναι ικανοποιημένη από τη στάση του Σαμαρά, ο οποίος έχει υποσχεθεί να τηρήσει τις δεσμεύσεις αλλά και λόγω της συμμετοχής του στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Για τον Τσίπρα, επισημαίνει ότι υπάρχει κόσμος στη Γερμανία που υποστηρίζει την άνοδο ενός νέου κόμματος στην εξουσία ενώ υπάρχουν και φωνές που υποστηρίζουν ότι για να διασφαλιστεί η πολιτική σταθερότητα θα πρέπει να παραμείνουν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.
